بومگردی جوانان دهه ۵۷ بیرجندی/ خاطرات انقلاب بازگو شد
تاریخ انتشار: ۲۱ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۷۳۶۳۳
جوانان دهه ۵۷ بیرجندی با شرکت در طرح «بومگردی انقلاب» با همکاری حوزه هنری خراسان جنوبی در میان جوانان و نسل های جدید به بازگو کردن خاطرات خود پرداختند و بصیرت افزایی و جهادتبیین را سرلوحه کار خود قرار دادند.
خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم
انقلاب اسلامی ۴۵ سالگی خود را جشن می گیرد در حالی که شرق و غرب هیچ وقت انتظار وجود این نوع انقلاب را نداشتند و همواره در تصورشان این گونه رقم می خورد که یا غرب یا شرق بر جهان مسلط می شود و کشوری حق اعتراض و مخالفت با آنان را ندارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما امام خمینی (ره) تمام باورها و خیال و اوهام دو قدرت جهان را در سال ۵۷ از بین برد و به جهان فهماند که تنها اسلام است که می تواند در مقابل زورگویی ها، جنایات، انسان کشی و ... ایستادگی کند و امام راحل روحیه بیداری و آزادیخواهی را با پیروزی انقلاب اسلامی در دل جهانیان زنده کرد.
*لزوم بازگو کردن خاطرات انقلاب ۵۷ برای نسل های جدید
۴۵ سال از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد و هنوز حقایق و واقعیت ها و خاطرات بسیاری از دوران مبارزه با رژیم پهلوی باقی مانده که کسی برای نسل های جدید و آینده بازگو نکرده است و بر صفحات تاریخ حک نشده است.
خاطرات و حقایقی که شاید سبب شود اذهان جوانان بازتر از گذشته شود و بتوانند به راحتی میان حق و باطل و انقلاب اسلامی و رژیم منحوس پهلوی، یکی را انتخاب کنند و بدانند که رژیم پهلوی چه جنایت هایی در حق آبا و اجداد و پدران و مادرانشان کرده که آنان به پا خواستند و فریاد بر گلوها آورند و انقلاب اسلامی را رقم زدند.
رژیم پهلوی رژِیمی بود که حتی برای آب خوردن هم نیاز به اجازه آمریکا و انگلیس داشت و نمی توانست بدون کمک آنان بر روی پای خود بایستد و حتی اساتید نظامی از آمریکا به ایران می آمدند تا آموزش دهند و اجازه یادگیری در بخش فنی را به ایرانیان نمی دادند که مبادا بر علیه آنان به پا خیزند.
در دوران رژیم پهلوی، مردم در بدترین شرایط اقتصادی و در فقر کامل و بدون هیچ امکانات رفاهی و زیرساختی، زندگی خود را سپری می کردند اما شاه و اطرافیانش در ناز و نعمت و پول های آمریکایی غوطه ور بودند.
۴۵ سال از انقلاب اسلامی می گذرد و جوانان و نوجوانان و نسل های جدید هنوز با انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن بیگانه هستند چرا که جهاد تبیین را به خوبی به جا نیاورده ایم. جهادی که می تواند سبب روشنگری و بصیرت افزایی و ساختن عمارهایی برای این انقلاب اسلامی شود که دشمن حتی نتواند رخنه ای در وجودش ایجاد کند.
چه زن ها و مردها و کودکان و جوانان بسیاری برای پیروزی انقلاب اسلامی و رسیدن به استقلال و آزادی جان خود را فدا کردند تا امروز ما جز امن ترین کشورهای دنیا محسوب شویم و چه خوب است که این نعمت بزرگ الهی را پاس بداریم و با بوق و کُرنای تبلیغات های پوشالی رسانه های غربی پشت انقلاب و وطن و ولایت را خالی نکنیم چرا که غربی ها هیچ وقت برای ما خوبی را رقم نخواهند زد.
*بومگردی انقلاب
به مناسبت فرارسیدن چهل و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، حوزه هنری خراسان جنوبی و موسسه رهسا و بنیاد مهدویت با اجرای طرح «بومگردی انقلاب» به احیای جهاد تبیین پرداختند و جوانان دهه ۵۷ شهرستان بیرجند را به میان نسل های جدید در محلات مختلف برد تا به بازگویی خاطرات و مبارزات و حقایق و واقعیت ها بپردازند.
قرارمان میدان ابوذر بود تا سوار بر اتوبوس بومگردی انقلاب شویم و همراه با جوانان دهه ۵۷ به محلاتی برویم که روزی مرکز مبارزه با رژیم ستمشاهی پهلوی بوده است و اکنون به محلی برای اقامه نماز تبدیل شده اند.
گوشه گوشه خیابان های شهر از پرچم های سه رنگ ایران زمین مزین شده بود و شهر حال و هوای انقلابی به خود گرفته بود و این جوانان دهه ۵۷ با یکدیگر می گفتند که یادش به خیر چه فعالیت هایی قبل از انقلاب داشتیم و چه قدر اعلامیه به دور از چشم نیروهای پهلوی در کوچه پس کوچه پخش کردیم.
به مسجد جامع پایین شهر بیرجند رسیدیم مسجدی که قبل از انقلاب اسلامی، مقر فرماندهی مبارزات انقلابیون بیرجندی بوده است و چه جوانان بسیاری را در خود پرورش داده تا بتوانند با پیروی از امام راحل برگ زرینی را در تاریخ رقم بزنند و انقلاب اسلامی را به وجود آورند.
*ولایت فقیه؛خط قرمز من است
سیدحسین اصغری یکی از مبارزین و جوانان دهه ۵۷ بیرجندی است که در این کاروان بومگردی انقلاب حضور یافته است، گفت: سال 57 در کلاس 12 در دبیرستان خزیمه علم واقع در خیابان کشمان (طالقانی فعلی) در رشته ادبی تحصیل می کردم و زمزمه های انقلاب شروع شده بود و دانشآموزان هم با یکدیگر در مورد آن صحبت میکردند اما خیلی علنی مطرح نبود.
وی ادامه داد: محل تجمعات مردم و مقر فرماندهی انقلاب، مسجد جامع پایین شهر و مسجد آیت الله آیتی در بیرجند بود که بعد از اینکه تشکیلات منسجم میشد مردم شروع به راهپیمایی میکردند و علیه رژیم ستمشاهی شعار می دادند.
اصغری با بیان اینکه شهید سیداحمد رحیمی در مسجد برای آگاهی بخشی به مردم همواره سخنرانی می کرد، افزود: در آن زمان هیچ کدام از ما با مسائل چریکی آشنا نبودیم و شعارنویسیها خودجوش بود تا اینکه برنامهریزیها در مسجد برای یادگیری آموزشهای نظامی و دریافت اطلاعات انجام شد.
وی با تاکید بر اینکه حریم رهبری و ولایت فقیه خط قرمز من است، گفت: بی شک برای همه آزادی خواهان و انقلابیون در آن زمان مرید رهبری دانا، مدبر و فرزانه همچون حضرت امام خمینی(ره) به عنوان معمار کبیر انقلاب بودن، افتخاری بزرگ بود.
*مسجد آیت الله آیتی سرآغاز تظاهرات مردم بیرجند
به سمت مسجد آیت الله آیتی رفتیم. مسجدی که بسیاری از راهپیماییها و تظاهرات زمان انقلاب جنوب خراسان از آنجا شروع شد و نمونهاش می توان به راهپیمایی بعد از نماز عید فطر در ۱۳ شهریور ماه ۱۳۵۷ اشاره کرد.
گنجی یکی دیگر از مبارزین و جوانان دهه ۵۷ بیرجندی در این بازدید با اشاره به یکی از خاطرات خود در این مسجد گفت: در ۵ بهمن 57 بود که چماقداران رژیم به دستور فرماندار وقت و رئیس شهربانی ابتدا به مسجد آیت الله آیتی حمله کردند و درب و پنجره های مسجد را شکستند.
وی ادامه داد: در همین روز پرویز حسینی به شهادت رسید و جان خود را تقدیم اسلام کرد و محمود میری نیز در آن روز مورد ضرب و شتم چماقداران قرار گرفت و سال ها بعد ایشان نیز به خاطر جراحات همین ضربات به شهادت رسید.
گنجی با بیان اینکه مسجد آیت الله آیتی سرآغاز شروع راهپیمایی های مردم بیرجند بوده است، افزود: یادم است که در ۲۷ دی ۵۷ که مردم شادمان از فرار شاه بودند راهپیمایی از جلوی مسجد آیت الله آیتی شروع شد. در این راهپیمایی معلم انقلابی به نام محمد باقر کمیلی به سخنرانی آگاهی بخشی را شروع کرد و در سخنانش گفت که اکنون که شاه رفته، باید مراقب شاهکهایی باشیم که در ایران هر روز تحت عنوان طرفداران قانون اساسی و بختیار عرض اندام میکنند و صحبتهای او با موافقت تظاهرکنندگان رو به رو شد.
وی گفت: نام انقلاب با نام مسجد گره خورده است و این درس بزرگی است که بدانیم و باور کنیم که مسجد میتواند مبدأ همه تحولات و مکانی برای آگاهیبخشی سیاسی و اجتماعی باشد.
*شهادت محمود سورگی در هفتم بهمن ۵۷
میدان شهدای بیرجند مقصد بعدی این کاروان بومگردی انقلاب بود تا خاطرات راهپیمایی هفتم بهمن ماه مردم بیرجند در سال ۵۷ باری دیگر زنده و بازگو شود.
برادر شهید محمود سورگی در این بازدید گفت: برادرم محمود در روستا زندگی می کرد و بنده در شهر درس می خواندم و فعالیت های ما علیه رژیم قبل از ماه رمضان 57 شروع شده بود و بیانات امام راحل را جمع آوری و در میان مردم پخش می کردیم و از فرصتی برای نصب آنان در خیابان ها بهره می بردیم.
وی ادامه داد: اوایل ماه محرم بود که شهید محمود سورگی عکس شاه را که در حسینیه نصب کرده بودند را پاره کردند و انجمن روستا ما را دنبال کردند و نتوانستیم در عزاداری های محرم شرکت کنیم و تحت تعقیب بودیم.
سورگی با بیان اینکه بعد از شهادت محمود به فعالیت های خود علیه رژیم پهلوی ادامه دادم، گفت: محل تجمع ما همواره در محل مسجد آیتی بود و شروع راهپیمایی ها از هفتم بهمن ماه از میدان طالقانی فعلی به سمت میدان ابوذر فعلی یا کوروش قدیم بود.
وی ادامه داد: در هفتم بهمن به دلیل حکومت نظامی که بختیار اعلام کرده بود هیچکس حق بیرون آمدن نداشت اما با دستور امام راحل مردم به خیابان ها ریختند و هنگام شروع تیراندازی همه متواری شدند و تعدادی جان پناه یافتند.
سورگی بیان کرد: محمود در مقابل جمعیت شعار میداد که ناگهان تیری به او اصابت کرد و در جوی کنار خیابان افتاد و من هم که در حال تظاهرات بودم با مشت و لگد ماموران داخل همان جوی افتادم و متوجه شدم پیکر محمود غرق در خون است و ماموران هم اجازه اینکه او را به دکتر یا بیمارستان ببریم نمیدادند و محمود در همان روز به شهادت رسید.
*بومگردی انقلاب طرحی برای تبیین دستاوردهای انقلاب
مجید کریمیان رئیس حوزه هنری خراسان جنوبی در این بازدید گفت: هدف از اجرای طرح «بومگردی انقلاب» ۲ موضوع بود که در این راستا بحث آشنایی نسل جوانان و و فعالین فرهنگی با وقایع انقلاب و اتفاقات سال ۵۷ را دنبال کردیم.
وی در ادامه بیان کرد: بسترسازی برای آینده جهت اجرای یک برنامه دقیق تر و منظم تر به منظور معرفی توانمندی ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی به نسل جدید دومین هدف از اجرای طرح بومگردی انقلاب بوده است.
کریمیان در پایان گفت: در اجرای این طرح و راه اندازی این کاروان دستگاه های اجرایی مختلفی با حوزه هنری خراسان جنوبی از جمله موسسه رهسا و بنیاد مهدویت همکاری داشتند تا بتوانیم این ابتکار را اجرایی کنیم.
پایان پیام/573
منبع: شبستان
کلیدواژه: حوزه هنری خراسان جنوبی پیروزی انقلاب اسلامی بومگردی انقلاب نسل های جدید رژیم پهلوی هفتم بهمن امام راحل شروع شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۷۳۶۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تبلیغات منفی رسانههای غرب درباره فتح فاو توسط ایران
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: کتاب «سفیر انقلاب؛ خاطرات سفرای جمهوری اسلامی ایران در دهه اول انقلاب اسلامی» نوشته اللهکرم مشتاقی بهمنماه ۱۴۰۲ توسط انتشارات ایران منتشر و راهی بازار نشر شد. اینکتاب دربرگیرنده خاطرات ۱۰ سفیر جمهوری اسلامی ایران در دهه اول انقلاب است و شرایط سفارتخانههای ایران در آنبرهه زمانی را تصویر میکند. اینتصاویر چالشها و دشمنیهای خارجی جمهوری اسلامی ایران را هم در مقطع زمانی مورد اشاره نشان میدهند.
سفیرانی که خاطراتشان در اینکتاب ثبت و ضبط شده به اینترتیباند: حسن زمانی سفیر ایران در فرانسه، علی اکبر فرازی سفیر ایران در مجارستان، بهمن حسینپور سفیر ایران در تانزانیا و اتیوپی، احمد اجللوئیان سفیر ایران در رومانی و یونان، سیدجلال ساداتیان سفیر ایران در انگلستان، سیدرضا حاج زرگرباشی سفیر ایران در بلغارستان و نیکاراگوئه، سید محمدباقر سخایی سفیر ایران در دبی و قطر، رضا سعیدمحمدی سفیر ایران در کره شمالی، احمد دستمالچیان سفیر ایران در لبنان و محمود موحدی سفیر ایران در برزیل.
تا بهحال چهارقسمت در مرور و معرفی خاطرات سفرای حاضر در اینکتاب در مهر منتشر شده که در پیوندهای زیر قابل دسترسی و مطالعهاند؛
* «خاطره برگزاری مراسم نوروز توسط سفارت ایران در لندن / میگفتند فکر میکردیم سفارت شکنجهگاه دارد»
* «روایت ناکامی ضدانقلاب در بهمن ۶۳ از حمله به سفارت ایران در لندن»
* «خاطره فشار فرانسه به زنان ایرانی برای استفاده از عکسهای بیحجاب»
* «شروع کار سفارت در هتل و مذاکرات سفیر برای خرید جنگنده از اتیوپی»
در ادامه قسمت پنجم مرور کتاب «خاطرات سفیر» را میخوانیم؛
* قدم رو به جلوی بلغارستان برای نشاندادن حسن نیت به جمهوری اسلامی
سیدرضا حاجزرگرباشی از شهریور ۱۳۶۳ تا ۶۹ سفیر ایران در بلغارستان و نیکاراگوئه بوده است. او هم مانند دیگر راویان کتاب میگوید طی دهه ۱۳۶۰ بهدلیل عدم افتراق زیاد بین سران مملکت، خط و خطوط سیاسی در وزارتخانهها و وزارت امور خارجه رسوخ نکرده بود. نکته پرتکرار دیگر در خاطرات «سفیر انقلاب» که حاجزرگرباشی هم تکرارش میکند، این است که در دهه ۶۰ حال و هوای جبهه و ایثارگری و خدمت خالصانه، بین مسئولان کشور وجود داشت و بهخاطر ۲ دلیل گفتهشده، دهه ۶۰ دههای استثنایی بود.
یکی از خاطرات حاجزرگرباشی از دوران خدمتش، مربوط به دیدارهای او و دیگر سفرا با آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی است. او میگوید در اکثر اینملاقاتها که در دهه ۶۰ و دهههای بعد با آیتالله هاشمی رفسنجانی داشته، اینمساله قابل توجه بوده که هاشمی، مسائل اقتصادی را در اولویت قرار میداد و تسهیل در فروش نفت را از سفرا میخواست.
دستگاههای جاسوسی برای موید تور جنسی پهن کرده بودند اما او ضمن امتناع از پذیرش اینمساله، در اعتراض به پهنکردن دام مورد اشاره، سفر خود را نیمهتمام گذاشت. به اینترتیب بهخاطر اینرفتار دیپلمات ایرانی، قراردادی که قرار بود با مبلغ ۲۲۰ میلیوندلار انجام شود، با ۱۸۰ میلیوندلار منعقد شدسفیر پیشین ایران در بلغارستان میگوید اینکشور که روزگاری، مهد کمونیستهای اپوزیسیون بود، برای نشاندادن حسن نیت به ایران و برای برقراری روابط بهتر، اجازه فعالیتهای ضدانقلابی علیه جمهوری اسلامی را از آنها سلب کرد. ضمن روایت همینمساله است که صحبت از محسن رفیقدوست وزیر وقت سپاه میشود و حاجزرگرباشی میگوید رفیقدوست و معاون وزیر دفاع، در سالهای جنگ چندمرتبه به بلغارستان سفر کرده و خریدهای مهمی انجام دادند. یکی از خاطرات جالب سفیر پیشین ایران در بلغارستان درباره یکی از همینسفرهاکه امیر موید از مقامات وزارت دفاع در آن حضور داشته و برای یکمعامله نظامی به بلغارستان رفته است. حاجزرگرباشی میگوید دستگاههای جاسوسی برای موید تور جنسی پهن کرده بودند اما او که مردی مومن و متدین بود، ضمن امتناع از پذیرش اینمساله، در اعتراض به پهنکردن دام مورد اشاره، سفر خود را نیمهتمام گذاشت و به ایران برگشت. به اینترتیب بهخاطر اینرفتار دیپلمات ایرانی، قراردادی که قرار بود با مبلغ ۲۲۰ میلیوندلار انجام شود، با ۱۸۰ میلیوندلار منعقد شد.
* افتادن بین معرکه آشوبگران و مارگزیدگی آقای سفیر
پس از بلغارستان، محل ماموریت بعدی حاجزرگرباشی، نیکاراگوئه بوده که محرومیتها و محدودیتهای زیادی داشته است. یکی از خاطرات اینسفیر جمهوری اسلامی ایران در کشور یادشده، وجود گزندگان و مشکل ماگزیدگی است که برای او پیش آمد. در خاطرهای دیگر، حاجزرگرباشی، روزی در خیابان، خود را بین درگیری دو گروه ساندنیستها و کنتراها میبیند که بهواسطه تبحر راننده محلی، موفق میشود از معرکه بیرون آمده و جان سالم در ببرد.
* عشق وزیر فرهنگ نیکاراگوئه به امام خمینی
سیدرضا حاجزرگرباشی در خاطرات خود از ماموریت نیکاراگوئه از ارنستو کاردینال مارتینز وزیر فرهنگ اینکشور نام برده و از عشق و علاقه زیادش به امام خمینی گفته است. اینفرد سهبار در دوران حیات امام با ایشان در پاریس و تهران ملاقات کرد و هنگام رحلت امام خمینی نیز به سفارت ایران در نیکاراگوئه رفته و ضمن گریه شدید، قاب عکس امام را بوسید. ارنستو کاردینال مارتینز تا لحظه مرگ در سال ۲۰۲۰ بهعنوان یکی از علاقهمندان امام خمینی و انقلاب اسلامی ایران در آمریکای لاتین شناخته میشد.
یکی دیگر از خاطرات سفیر پیشین ایران در نیکاراگوئه از اینکشور، درباره یکی از شهروندان السالوادور در ماناگوا است که سال ۱۳۶۷ رادیویی را بهنام جمهوری اسلامی ایران راهاندازی و شروع به پخش برنامه بهزبان اسپانیایی کرد. اینشخص براثر مطالعه کتابهای شهید مطهری مسلمان شد و جمعیتی حدود ۵۰ هزار نفر را همزمان به دین اسلام سوق داد و مسلمان کرد.
* دستهبندی مردمان کشورهای خلیجی بهروایت مقام اماراتی
سید محمدباقر سخایی از اردیبهشت ۱۳۶۳ تا تیر ۶۹ در دبی و قطر عهدهدار سفارت جمهوری اسلامی ایران بوده است. مواجهه اول او با ساکنان دبی به ایننتیجه و جمعبندی منجر شده که «برای برخی از اهالی امارات، ایران یک همسایه بزرگ، پر جاذبه و از نظر پزشکی بهخصوص چشمپزشکی قوی بود که هم به لحاظ نزدیکی و هم به لحاظ ارزانی در منطقه حرف اول را میزد. جمهوری اسلامی ایران مخصوصا شیراز محل مناسبی برای حضور اماراتیها و کل اهالی منطقه برای مراجعات پزشکی بود.» (صفحه ۳۱۱)
یکی دیگر از جمعبندیها و نتایج مشاهدات اینسفیر جمهوری اسلامی ایران، درباره روانشناسی مردمان حاشیه خیلج فارس است. سخایی میگوید هنگام پایان ماموریتش و خداحافظی از دبی، یکی از مقامات اماراتی به او گفته «کشورهای خلیجی دو دستهاند؛ ما و عمانیها صمیمی، گرم و صادقیم اما کویتیها، سعودیها و قطریها بدبین، متکبر و سرد هستند.» (صفحه ۳۱۴ به ۳۱۵)
اگر کسی در صحبتهای خود به وسعت کم و کوچکبودن قطر اشاره میکرد بسیار ناراحت میشدند و آن را تحقیرآمیز و توهین تلقی میکردند. گاهی طرف قطری میگفت برخی ایرانیها چنان با ما رفتار میکنند و حرف میزنند که گویی وسعت کم قطر به معنی فکر محدود و معلومات کم ما از جهان هستی استسخایی در سالهای دهه ۶۰ و دفاع مقدس در قطر حضور داشته و اولینسفیر جمهوری اسلامی ایران در اینکشور محسوب میشود، میگوید کشورهای عربی بهدلیل فضای متشنجی که رسانههای غربی ایجاد کرده بودند، تصور میکردند فتح فاو توسط ایران مقدمهای برای حضور جمهوری اسلامی در خاک آنها خواهد بود. او همچنین میگوید در سهچهارماه ابتدایی ماموریتش، همیشه دو نفر مسلح بهصورت مثلا نامحسوس همهجا او را تعقیب میکردند که ماموران حکومتی قطر بودند. او روایت جالبی از خلق و خو و رسم و رسومات اخلاقی مردم قطر دارد:
«در مهمانیها اگر یکمهمان خارجی طبق سنت آنها با دست غذا میخورد، بسیار خوشحال میشدند و آن را نشانه احترام به خود میدانستند. یا مثلا استفاده از تسبیح کهربا را نشانهای از دوستی و صمیمیت طرف مقابل با خود میپنداشتند. از سوی دیگر، اگر کسی در صحبتهای خود به وسعت کم و کوچکبودن قطر اشاره میکرد بسیار ناراحت میشدند و آن را تحقیرآمیز و توهین تلقی میکردند. گاهی طرف قطری میگفت برخی ایرانیها چنان با ما رفتار میکنند و حرف میزنند که گویی وسعت کم قطر به معنی فکر محدود و معلومات کم ما از جهان هستی است!» (صفحه ۳۲۴)
فشار رسانهای، سیاسی و تبلیغات دولت بعثی صدام حسین و متحدان غربی و عربیاش، باعث شکلگیری شرایطی شده بود که طی سالهای دهه ۶۰ کمتر هیات اقتصادیای حاضر میشد از قطر راهی ایران شود و سفرهای تجاری عموما یکطرفه و از ایران به قطر انجام میشدند.
یکی دیگر از خاطرات سخایی از ماموریت در قطر، درباره اطلاعات مردم مذهبی قطر از ایران و اصول اعتقادی کشورمان است. او میگوید تعداد زیادی از مذهبیهای قطر بر اینتصور بودند که ایران شیعه، سایر مذاهب اسلامی را کافر میداند و حتی آنها را مسلمان نمیداند. با اینوجود، سخایی خاطره جالبی از تاثیرگذاریِ آنروزهای جمهوری اسلامی ایران در منطقه دارد. او میگوید «ولیعهد قطر به قدرت نفوذ فرهنگی وسیاسی ایران اشاره میکرد و میگفت عربستان سعودی میلیاردها دلار علیه شما خرج میکند، اما هرکجا وارد میشود میبیند جمهوری اسلامی پیش از او وارد شده است.» (صفحه ۳۲۷)
* ممنوعیت شکار پرندگان در ایران و رقابت شیوخ عرب برای گرفتن ویزا
اولینسفیر جمهوری اسلامی ایران در قطر روایت میکند ممنوعیت شکار پرندگان در ایران باعث شده بود شیوخ عرب برای رسیدن به اینگونه پرندگان، راه سایر کشورهای اطراف مثل افغانستان، پاکستان و ... را در پیش بگیرند. گاهی هم مقامات محلی ایرانی بهویژه در استانهای جنوبی کشور، قانون را به شیوههای گوناگون دور میزدند و شیوخ را برای شکار پرنده دعوت میکردند. اینمساله باعث شده بود موضوع اخذ ویزا برای سفر به ایران برای شیوخ به امری حیثیتی و رقابتی تبدیل میشد.
یکی از مسائل و موضوعات جالب درباره قطرِ دهه ۶۰، این است که بسیاری از مقامات و مدیران اینکشور در آنبرهه سواد خواندن و نوشتن نداشتند و بهواسطه نسبت فامیلی و عشیرهای پستهای حکومتی را اشغال کرده بودند. چون اینکشور با جمعیت اندک و سیاست درونگرایانه خود، نیازی به فعالیت گسترده اقتصادی نداشت و با فروش مقداری نفت و گاز، امور خود را پیش میبرد.
* دعوت شخصی رفیقدوست توسط رهبر کره شمالی
رضا سعیدمحمدی از مرداد ۱۳۶۵ تا ۶۷ سفیر جمهوری اسلامی ایران در کره شمالی بوده است. یکی از مهمترین خاطرات او درباره چرایی و چگونگی خرید موشکی ایران از کره شمالی است. او روایت میکند زمانیکه قذافی در اوج موشکباران ایران از سوی عراق، از ادامه همکاری موشکی با ایران عقبنشینی کرده و ژیروسکوپ موشکهای خود را از ایران خارج کرد، ژیروسکوپ موشکهای خریداری شده از کره شمالی که معمولا با کشتی به ایران حمل میشد و زمان زیادی میبرد تا به ایران برسند، جداگانه با هواپیما به ایران ارسال میشد تا مشکل موشکهای زمین مانده لیبیاییها برطرف شود. محسن رفیقدوست هم که در آنزمان وزیر سپاه بود، گاه برای امضای قرارداد یا پیگیری توافقهای انجامگرفته به کره شمالی سفر و با رهبر کره ملاقات میکرد. سعیدمحمدی روایت میکند، یکبار کیم ایل سونگ رهبر کره شمالی رفیقدوست و هیئت همراهش را شخصا به ضیافت نهار دعوت کرد؛ کاری که در عرف دیپلماتیک مرسوم نیست و معمولا همتای مقام مدعو، میزبانی اینگونه ضیافتها را به عهده میگیرد.
زمانیکه قذافی در اوج موشکباران ایران از سوی عراق، از ادامه همکاری موشکی با ایران عقبنشینی کرده و ژیروسکوپ موشکهای خود را از ایران خارج کرد، ژیروسکوپ موشکهای خریداری شده از کره شمالی که معمولا با کشتی به ایران حمل میشد و زمان زیادی میبرد تا به ایران برسند، جداگانه با هواپیما به ایران ارسال میشد تا مشکل موشکهای زمین مانده لیبیاییها برطرف شودروایت سفرهای رفیقدوست به کره شمالی و چگونگی مقابله ایران با کارشکنی موشکی لیبی پیشتر در قالب پروندههای دیگر در مهر منتشر شدهاند که در پیوندهای زیر قابل دسترسی و مطالعه هستند:
* «وقتی رفیقدوست پیش ژاپنیها تار سبیل گرو گذاشت/قذافی مدعی بود لیبی مسئول ربایش امام موسی صدر نیست»
* «چرا لیبی در کار موشکی ایران کارشکنی کرد و چگونه مستقل شدیم؟»
* مخالفت کره شمالی با فرهنگ برهنگی غرب
سفیر پیشین ایران در کره شمالی میگوید کیم ایل سونگ بهخلاف کره جنوبی بهشدت با ترویج فرهنگ غربی در کره شمالی مخالفت میکرد و از اینرو اجازه ورود مظاهر فرهنگ غرب به کشور را نمیداد. طبق روایتهای رضا سعیدمحمدی، فرهنگ برهنگی در جامعه کره شمالی وجود نداشت و زنان عموما در ملا عام با لباسهای بلند و پوشیده ظاهر میشدند. نکته جالب دیگر درباره اجتماع کره شمالی که در روایتهای سعیدمحمدی وجود دارد، این است که در مشاهداتش در خیابانهای کره شمالی هرگز اینعرف وجود نداشت که دختران و پسران هنگام پیادهروی یا حضور در اماکن عمومی، دست یکدیگر را بگیرند.
* اقبال فیلمهای ایرانی در کره شمالی
سعیدمحمدی میگوید در دوران ماموریتش در کره شمالی، فیلمهای ایرانی در اینکشور طرفداران زیادی داشتند و زمانی که هفته فیلم ایران در اینکشور برپا میشد، سینماها مملو از جمعیت میشدند. او درباره سلیقه سینمایی مردم کره شمالی نیز اینفراز را در خاطراتش دارد: «فیلمهای سینمایی عمدتا تاریخی و حماسی است و از نمایش فیلمهای مستهجن و غیراخلاقی در سینماها خبری نیست.» (صفحه ۳۷۵)
* چرایی رکود فعالیت دیپلماتیک سفارتخانهها
سفیر سابق ایران در کره شمالی در بخشی از خاطراتش، نگاه انتقادی به سیاستهای کاربردی و غیرکاربردی دارد و درباره رکود فعالیت سفارتخانههای ایران میگوید. باور سعیدمحمدی این است که «در حال حاضر، یکی از دلایل رکود فعالیت دیپلماتیک در اغلب سفارتخانههای ما در خارج کشور، همین دستورالعملهای ارسالی از مرکز و ترس سفرا از برخورد مرکز با آنان است. ایندستورالعملها بهظاهر در راستای تامین منافع ملی صادر میشود، اما در حقیقت برخلاف منافع ملی و مانع از تحرک دیپلماتهای ما در سراسر جهان است.» (صفحه ۳۸۰ به ۳۸۱)
* فساد اخلاقی وزارت خارجه در سالهای پیش از انقلاب
از دیگر نکات جالبی که رضا سعیدمحمدی به آنها اشاره میکند، وضعیت فساد در وزارت خارجه، پیش و پس از انقلاب است. به گفته او، مسجد وزارت امور خارجه در واقع همانسالن بزرگی است که در زمان رژیم طاغوت، سالن رقص و محل برگزاری شبنشینیهای اعضای ارشد اینوزارتخانه بود.
سعیدمحمدی میگوید «وزارت خارجه پیش از انقلاب به لحاظ اخلاقی یکی از آلودهترین دستگاههای دولتی بود. در همینرابطه، خانمهایی در اینوزارتخانه مشغول بهکار بودند که سابقه خوبی نداشتند و ادامه فعالیت آنها به صلاح محیط اداری ایندستگاه نبود، بهخصوص که شاهدان زیادی علیه آنها شهادت داده بودند. بنابراین تمام اینخانمها شناسایی و از وزارت خارجه اخراج شدند. برخی از آنها را که به احکام خود اعتراض داشتند و جرمشان سنگین نبود، بازنشسته کردیم.» (صفحه ۳۵۷)
ادامه دارد...
کد خبر 6091977 صادق وفایی